Het lijkt misschien alsof je moet kiezen tussen een klassiek coalitieakoord of een raadsakkoord. Maar in de praktijk kun je uit verschillende varianten een passende variant voor jouw gemeente samenstellen.

Raadsakkoorden kunnen alleen slagen als ook de context van de gemeenteraad meeverandert. In raadsvergaderingen, in overleggen tussen wethouders en gemeenteraadsleden, in ambtelijke organisaties die debatten en de begroting voorbereiden en bij burgemeesters en griffiers die processen voorbereiden en in goede banen leiden, bijvoorbeeld.

Benut het opstellen van het raadsakkoord om ook nieuwe en passende afspraken te maken over samenwerking en contact. Met de inwoners, met het college en met elkaar.

Bij het maken van een raadsakkoord helpt het om onderscheid te maken tussen ‘waar je nog politiek van wilt maken’ en waar je het over eens bent en je als raad het college aan de slag zet. Prioriteiten stellen is hartstikke politiek - en niet zo makkelijk gedaan!

Soms is het raadsakkoord bedoeld om rust in de raad te brengen, soms juist om meer en meer ideologische en normatieve politiek aan te wakkeren. Beide kan ook, als je het maar expliciet maakt.

Bij raadsakkoorden verliezen gemeenteraden veel van het instrumentarium, de routines en de mores die bij klassieke meerderheidsakkoorden helpen om onderwerpen politiek te maken en vervolgens tot besluiten en (bij voorkeur) tot uitvoering te brengen. Dat vereist dat de raad de ruimte die open komt te liggen, opnieuw vult met nieuwe regels, nieuwe werkafspraken, nieuwe protocollen en zich gaandeweg ook vult met nieuwe mores, nieuwe routines en gedeelde ervaringen.

Raadsakkoorden komen tot hun recht óf in de problemen als de meer gewone alledaagse zaken geregeld moeten worden: het opstellen en indienen van een begroting of een voorjaarsnota bijvoorbeeld. De nieuwe werkwijze moet gewoon mogen worden.

Cultuur verander je niet in één dag, soms zelf niet in een periode van vier jaar. Dat heeft tijd nodig.