Ook de context moet anders

Raadsakkoorden kunnen alleen slagen als ook de context van de gemeenteraad meeverandert. Hoe raadsvergaderingen gaan en wat voor stukken er op de agenda komen, maar ook de overleggen tussen wethouders en gemeenteraadsleden, hoe de ambtelijke organisatie de stukken, debatten en de begroting voorbereiden en hoe burgemeesters en griffiers die processen voorbereiden en in goede banen leiden, bijvoorbeeld.

Het raadsakkoord wordt meestal op initiatief van de gemeenteraad als vorm ingezet. Het is belangrijk dat ‘de driehoek’ (burgemeester, gemeentesecretaris en griffier) direct goed betrokken is bij de totstandkoming en uitwerking van het raadsakkoord. Het vergt namelijk ook van wethouders, burgemeester, ambtenaren en griffie(r) een andere denk- en werkwijze. Niet alleen tijdens de totstandkoming van het akkoord. Juist ook in de periode daarna.

Als je het bijvoorbeeld niet langer logisch vindt dat wethouders geregeld alleen bij de fracties van hun eigen politieke partij zitten, moet je nadenken over een andere manier waarop wethouders ‘voeling’ houden met de gemeenteraad. De raad moet immers geen ‘black box’ zijn.

Concreet actieplan van griffie en ambtelijke ondersteuning

Een raadsakkoord wordt gesloten door de raad, maar het heeft gevolgen voor de ondersteuning. Een raadsakkoord kan niet zonder een herijking van de griffie en de ambtelijke organisatie. Daar moeten de wissels om, zodat de werkprocessen, procedures en administratieve organisatie op maat zijn toegesneden op de nieuwe manier van werken. Als dat niet gebeurt, is een raadsakkoord kansloos.

Zo eenvoudig is het: als onder de motorkap geen elektromotor ligt, dan is emissievrij rijden ook niet mogelijk. Om als een raadsakkoord te werken, moeten de griffie en de ambtelijke organisatie zich ombouwen tot een voor een raadsakkoord geschikte ‘machine’. Dat kan heel concreet, door de werkprocessen te doorlopen en steeds de vraag te stellen of de bestaande inrichting daarbij past en wat er aan verbouwing nodig is. Dat kan worden omgezet in een concreet actieplan, zodat ook zichtbaar is hoe het met de verbouwing vordert en wat daarvoor nodig is. Als daarvoor middelen gevraagd zijn, dan moet de raad die uiteraard beschikbaar stellen.